Goed of slecht weer?
Goed of slecht weer, het maakt voor de landschapsfotografen niet uit, zij moeten zich aanpassen.
Bij landschapsfotografie is het weer echter alles. Het beïnvloedt het licht, de schaduwen, de textuur en de algemene sfeer van je foto’s. Daarom houden landschapsfotografen voortdurend het weerbericht in de gaten. Als je onder ideale omstandigheden op pad gaat, kun je je landschapsfoto’s echt naar een hoger niveau tillen.
Vanaf het moment dat er licht is, hoe weinig ook, wordt fotograferen mogelijk. Elk weertype heeft een bepaalde sfeer en dus hangt alles af van de stemming die je in je foto’s wilt creëren. Als je die sfeer kunt vangen en fotografisch kunt weergeven, dan ben je waarschijnlijk op de goede weg. Grijs, miezerig weer kan het voordeel hebben dat je de storende achtergronden die bij helder weer aanwezig zijn, niet meer opmerkt. In dergelijke omstandigheden is het ook mogelijk om mooie en gevoelige beelden of zelfs meer abstracte foto’s te maken omdat de kleuren vrij gedempt zijn. In deze omstandigheden hoeft u ook niet bang te zijn voor imposante schaduwen. (Kijk ook eens naar mijn blog over fine art landschapsfotografie) ()
Beste weer voor landschapsfotografie?
Afhankelijk van het weer kan het zicht en de zichtbaarheid op elk moment drastisch veranderen. De keuze van het juiste moment is dus uiterst belangrijk. Als u op reis bent, kunt u die keuze niet altijd maken. Zelfs voor de beste fotograaf is het altijd een grote uitdaging om een goede foto te maken als de omstandigheden niet gunstig zijn.
De beste landschapsfoto’s worden toch genomen op een specifiek moment wanneer alle omstandigheden gunstig zijn en de fotograaf moet soms verschillende keren terugkomen om dat ideale moment te vinden waarop alles samenkomt: licht, weer, stemming, getij.
Het is niet noodzakelijkerwijs op die mooie zonnige dag waarop iedereen graag buiten is, dat de beste foto’s worden genomen. Zoek liever naar stormen, mist, dramatische wolkenformaties, zon die door de wolken heen prikt, zonsopgangen en zonsondergangen voor een dosis drama en sfeer. Regenwolken verminderen de zichtbaarheid, maar ze creëren ook een gelaagdheidseffect dat diepte toevoegt aan je foto. Het regent zelden de hele dag door en tussen die buien door zijn er geweldige mogelijkheden. Het lijkt er dus op dat je in de toekomst de weersvoorspellingen met meer aandacht zult moeten volgen wanneer je met je camera op pad gaat.
Waarom zou je in je beeld geen seizoensgebonden aanwijzingen, bloemen, planten, sneeuw, enz. verwerken?
De voordelen van alle weertypes
Elk weertype heeft zijn voordelen:
Wisselvallig weer
Zware buien kunnen worden afgewisseld met helder weer. Net voor of net na een onweersbui kan het licht prachtig zijn. Bovendien laat de natte omgeving vaak alles schitteren. Wat ook kan gebeuren is dat er een paar lichtstralen door de wolken heen prikken, waardoor datgene in het landschap naar voren komt waarvan jij vindt dat het Wisselvallig middelpunt moet zijn (maar dan moet je wel wat geluk en geduld hebben). Op dit soort momenten is het noodzakelijk om aandacht te besteden aan de lichtmeting. Spotmeting is aan te bevelen, bovendien kan het licht met de seconde veranderen.
Blauwe lucht met wolken
Veel fotografen kijken uit naar dit soort situaties. Het licht is niet hard, de wolken werken bijna als een grote softbox voor de zon. Bij dit weer is zowat alle fotografie mogelijk, en ook de moeite waard.
Staalblauwe lucht
Dit geeft meestal zeer harde schaduwen en moet daarom worden vermeden. Maar soms kun je er creatief mee omgaan, zoals bij macro en tegenlicht. Zo krijg je bijvoorbeeld transparantie in bladeren. Volgens de theorieboeken is het slechtste moment van de dag de namiddag, wanneer de zon hoog aan de hemel staat en harde schaduwen werpt op het landschap. Als je door omstandigheden toch op zulke momenten wilt fotograferen, kun je nog proberen filters te gebruiken om overbelichte luchten of onderbelichte voorgrond tegen te gaan of diffusorpanelen te gebruiken voor je macro-opnamen. Maar, toegegeven, u maakt het uzelf wel erg moeilijk. U zult zelden een “poster”-foto kunnen maken.
Het vroege ochtendlicht of het avondlicht is in de meeste gevallen veel beter. Vroeger en later op de dag wordt de zon getemperd door de langere afstand die het licht door de atmosfeer aflegt. Je krijgt ook veel mooiere kleurschakeringen.
Sneeuw
Sneeuw en zonlicht zijn goede ingrediënten voor landschapsfoto’s. Maar beide factoren hebben een belangrijke invloed op het beeld met betrekking tot licht, witbalans, kleur en dus ook de technische aanpak. Fotograferen terwijl het sneeuwt, met een niet te hoge sluitertijd, kan sprookjesachtige beelden opleveren. Sneeuw weerkaatst veel licht; dit kan de lichtmeter in onze camera soms misleiden. Bij een meting op een wit oppervlak zal je apparatuur dat oppervlak interpreteren als gemiddeld grijs, en om wit in het eindresultaat te krijgen moet je overbelichten met anderhalf tot tweeënhalf stop.
Foto’s van sneeuw krijgen gemakkelijk een blauwe zweem. Nauwkeurig omgaan met de witbalans is daarom aan te bevelen. Als u in RAW fotografeert, kunt u dat natuurlijk gemakkelijk in de nabewerking aanpassen. Een ander probleem is de autofocus, omdat die werkt op basis van contrasten. Dat is nu net wat ontbreekt bij sneeuw. Je moet dus ofwel manueel scherpstellen ofwel op zoek gaan naar een detail waarin contrast te zien is om daar de focus op te vergrendelen.
Mist
Mistige omstandigheden kunnen zeer mooie beelden opleveren van mist die boven een landschap zweeft. Zware mist doet de kleuren geleidelijk vervagen. Mist kan ook ongewenste elementen uit je beeld filteren. Mist in combinatie met sneeuw kan een extra tintje geven en de focus leggen op je solo-onderwerp (bij voorkeur donkerder). En licht dat door de mist heen prikt, kan een delicaat element toevoegen.
Wind
Vanaf het moment dat je het gevoel krijgt dat jij en je statief omvergeblazen worden, kun je beter gaan liggen. Dan wordt het uiterst moeilijk om scherpe beelden te maken. Ik heb dit helaas meegemaakt in de Schotse Hooglanden, toen een windvlaag mijn statief met de camera omverwaaide. Wees ook bijzonder voorzichtig als er zand rondvliegt, en probeer op dat moment niet van objectief te wisselen. Bij het fotograferen van zeegezichten moet je je bewust zijn van het risico van het zoute water dat in microscopisch kleine druppeltjes rondwaait en dat snel een kleverige laag op je lenzen of filters legt.
Het maken van scherpe foto’s van bloemen of planten kan lastig zijn vanwege de beweging in de wind. Wind kan echter ook positief worden gebruikt bij bewegende gewassen of bomen om een vervagingseffect te creëren. En met langere sluitertijden krijg je mooie lijnen van de wolken door de lucht.
Donder en bliksem
Stormachtig weer levert dramatische landschappen op, zoals regenbogen, diepe wolken of bliksem. Donder kun je niet op film vastleggen, maar bliksem is wel mogelijk, zij het niet gemakkelijk. Wees voorzichtig in de buurt van bomen of in open velden (daar kunnen uzelf en uw statief als bliksemafleider fungeren). Het is daarom eigenlijk beter om dit vanuit een auto te doen (kooi van Faraday). Vooral nachtbliksems kunnen worden gefotografeerd: de sluiter open en wachten tot de bliksem is ingeslagen. Ik moet eerlijk zijn. Ik ben er nog nooit in geslaagd een bevredigende bliksemfoto te maken. Maar in de streek waar ik woon, slaat de bliksem niet zo vaak toe.
Gelukkig voor ons zijn er een aantal handige weer-apps (gratis en betalend) die ons helpen de ideale omstandigheden te voorspellen. Geen enkele app of voorspelling is echter waterdicht of perfect. Ik gebruik graag WheatherProHD en ProWindfinder en af en toe een andere app om te zien of er een regenbui op komst is. Afhankelijk van de regio waar je je bevindt, kan de ene of de andere app ook nauwkeuriger zijn.
Voel je vrij om hieronder commentaar achter te laten!
Laat een reactie achter