De toekomst van AI: revolutie in landschapsfotografie en fotobewerking

Inhoudstafel

1.     Inleiding tot AI in fotografie

2.     Transformeer je fotografie met AI in Camera’s

3.     Revolutionaire AI-tools in fotobewerking

4.     Voordelen van AI-gestuurde presets in fotografie

5.     Nadelen en creatieve tips voor AI-gestuurde presets

6.     Vergelijking van foto-nabewerkingssoftware met AI

7.     De kracht van AI in fotorealistische beelden

8.     Tools voor authenticiteit en ethische overwegingen bij AI

9.     Uitdagingen en mogelijke negatieve kanten van AI in landschapsfotografie

10.      Toekomstige innovaties in AI voor fotografie

11.      Europese regelgeving voor AI-gegenereerde foto’s

12.      Conclusie: balans tussen AI en fotografie

1.   Inleiding tot AI in fotografie

De technologische vooruitgang heeft de manier waarop we fotograferen en onze foto’s bewerken drastisch veranderd. Een van de meest opwindende ontwikkelingen is de opkomst van kunstmatige intelligentie (AI). AI heeft al een enorme impact gehad op diverse aspecten van de fotografie en blijft zich snel ontwikkelen. Met de meeste stormachtige ontwikkelingen komen er kansen en bedreigingen en staan de techno-optimisten lijnrecht tegenover de techno-pessimisten. Als technologie-nerd ben ik absoluut gefascineerd, ik probeer het uit en blijf bij. AI-gebaseerde functies in beeldbewerking, zoals die van Photoshop, Lightroom of Luminar maken mijn werk merkbaar makkelijker. Tegelijkertijd leiden AI-beelden er misschien wel naar dat men minder en minder beroep gaat doen op beroepsfotografen. In dit hoofdstuk verkennen we de huidige en toekomstige toepassingen van AI in landschapsfotografie en fotobewerking, en kijken we naar andere interessante domeinen waar AI een belangrijke rol kan spelen.

Foto gecreëerd met DALL-E via ChatGPT, van een landschapsfotograaf die zijn beeld aan het bewerken is. De prompt: Een persoon zit achter een bureau en gebruikt een computer om foto’s te bewerken. De scène is goed verlicht met natuurlijk licht uit een nabijgelegen raam. Op het computerscherm staat fotobewerkingssoftware met een liggende foto die wordt aangepast. De persoon is geconcentreerd en gebruikt een stylus op een grafisch tablet. Op het bureau liggen een paar fotografie-gerelateerde voorwerpen zoals een camera, lenzen en een notitieblok. De achtergrond toont een gezellige, moderne kamer met wat planten en planken met boeken en decoratiespullen.

“Heb je je ooit afgevraagd hoe AI de toekomst van landschapsfotografie zal vormgeven? Ontdek hoe deze revolutionaire technologie niet alleen onze creativiteit kan versterken, maar ook nieuwe uitdagingen en ethische vraagstukken met zich meebrengt.”

2.   Transformeer je fotografie met AI in je camera

AI wordt steeds vaker geïntegreerd in onze smartphones en digitale camera’s om fotografen te helpen betere foto’s te maken met minder inspanning.  Ondertussen kunnen we de moderne camera’sal gerust AI-camera’s noemen want ze maken al gebruik van AI om verschillende aspecten van het opnameproces te verbeteren zoals bijvoorbeeld:

• Scèneherkenning: AI-algoritmen kunnen scènes analyseren en automatisch de beste instellingen kiezen. Of het nu een zonsondergang, een berglandschap of een nachtelijke hemel is, de camera past de instellingen aan om de optimale belichting en scherpte te garanderen.
• Gezichtsdetectie en -herkenning: Deze functie maakt het mogelijk om menselijke gezichten binnen het frame te detecteren en specifieke individuen te identificeren door ze te vergelijken met een database van bekende gezichten. Dit is nuttig voor zowel beveiliging als functies zoals gezichtsontgrendeling op smartphones​​ Het wordt ook gebruikt in camera’s die automatisch kunnen focussen op de ogen van mensen en dieren.
• Autofocus en tracking: AI verbetert de autofocus en tracking van bewegende objecten. Dit is vooral nuttig bij het fotograferen van dieren in hun natuurlijke habitat, waar snelle en nauwkeurige focus essentieel is.

Dit met DALL-E gegenereerd beeld is niet 100 % fotorealistisch, maar illustreert toch goed de mogelijkheid van je camera om bewegingen te volgen, maar binnenkort ook te voorspellen. De prompt die hierbij hoort: Een fotorealistische afbeelding van een dynamische sportscène waarbij een camera AI gebruikt om de beweging te voorspellen en vast te leggen. In de scène is een voetballer te zien die in de lucht een kick uitvoert richting het doel. De achtergrond toont een vol stadion met juichende fans. De camera, uitgerust met geavanceerde AI-technologie, is zichtbaar aan de zijlijn, focust op de speler en voorspelt zijn beweging om de perfecte opname te maken. Het beeld benadrukt de scherpte en helderheid van de actie, met een minimale bewegingsonscherpte, wat het vermogen van de AI laat zien om snelle sportbewegingen te volgen en vast te leggen.

• HDR en belichting: AI kan meerdere opnamen met verschillende belichtingen combineren om een beeld met een hoog dynamisch bereik (HDR) te creëren. Dit resulteert in foto’s met meer detail in zowel de schaduwen als de hooglichten.
• Lage Lichtprestaties: AI helpt bij het verminderen van ruis en het verbeteren van details in omstandigheden met weinig licht. Hierdoor kunnen fotografen scherpe en heldere beelden vastleggen, zelfs bij schemering of nacht.
• Objectdetectie en -tracking: AI-camera’s kunnen verschillende objecten binnen het frame identificeren en volgen, zoals voertuigen, dieren of specifieke items. Deze functie kan worden gebruikt voor toepassingen zoals augmented reality, geautomatiseerde bewaking en object-specifieke beeldverbeteringen​. Dit zal zeker ook zijn weg kennen naar smartphones.
• Computational photography: Dit omvat digitale technieken die de mogelijkheden van traditionele optische fotografie uitbreiden of verbeteren, zoals HDR, nachtmodus en diepte-effect, die gebruikmaken van complexe algoritmen om beelden te creëren die dichter bij wat het menselijk oog ziet liggen, of zelfs verder gaan
• Superresolutie en beeldstabilisatie: AI-algoritmen kunnen de resolutie en het detailniveau in afbeeldingen of video’s verbeteren en onbedoelde camerabewegingen compenseren, wat resulteert in scherpere en minder wazige beelden, vooral bij weinig licht of tijdens het vastleggen van beelden tijdens beweging​.

3.   Revolutionaire AI-tools in fotobewerking

De rol van AI in fotobewerking is revolutionair. AI-tools en algoritmen bieden aan fotografen ongekende mogelijkheden de bedrijfs- en postproductieworkflows te stroomlijnen en efficiënter te maken. Hierdoor worden nabewerkingstaken aanzienlijk versneld, waardoor fotografen binnen enkele minuten honderden foto’s kunnen selecteren en bewerken en kunstwerken kunnen creëren die we ons een paar jaar geleden alleen in onze stoutste dromen konden voorstellen. Dit bespaart ons fotografen kostbare tijd om ons te richten op onze creatieve visie.

Beeld over fotonabewerking gecreëerd met Dall-E via ChatGPT. De gebruikte prompt: Een fotorealistische afbeelding van een persoon die bezig is met AI-ondersteunde retouchering, met de nadruk op een close-up van een portret waar huidimperfecties zijn verwijderd door AI-software. De persoon gebruikt een computer met geavanceerde fotobewerkingssoftware zichtbaar op het scherm. Het scherm toont een gesplitste weergave met het originele portret aan de ene kant en de geretoucheerde versie aan de andere kant. De werkruimte is goed verlicht en de persoon gebruikt een stylus op een grafisch tablet. De afbeelding moet duidelijk het voor-en-na effect van de AI-retouche op het portret laten zien.

AI-algoritmes zijn niet alleen efficiënt, ze leveren ook onmiddellijke voldoening en betere beeldkwaliteit. Door belichting, kleurcorrectie en ruisonderdrukking aan te passen, helpen ze ons onze artistieke visies efficiënter tot leven te brengen. De nieuwe functies van geautomatiseerde AI-fotocorrecties, rechtzetten, bijsnijden en onderwerpmaskers worden met de dag effectiever. 

Software zoals Adobe Photoshop, Lightroom en Luminar Neo maken ondertussen allemaal gebruik van AI om de bewerkingsprocessen te versnellen en te verbeteren:

• Automatische aanpassingen: AI kan automatisch aanpassingen maken aan belichting, contrast, kleur en scherpte. Dit bespaart tijd en zorgt ervoor dat zelfs beginners snel professionele resultaten kunnen behalen.
• Slimme selecties en maskers: AI helpt bij het maken van nauwkeurige selecties en maskers, wat essentieel is voor complexe bewerkingen. Bijvoorbeeld, het selecteren van de lucht in een landschap en deze vervangen door een dramatischere hemel.
• Content-aware fill: AI kan ongewenste objecten uit een foto verwijderen en de lege ruimte opvullen met bijpassende achtergrondinformatie. Dit is ideaal voor het opruimen van afleidingen in een landschap.
• Gezichtsherkenning en retoucheren: AI kan gezichten herkennen en automatisch retoucheren. Hoewel dit meer van toepassing is op portretfotografie, kunnen landschapsfotografen die mensen in hun opnamen opnemen ook profiteren. Lightroom erkent al lang gezichten van personen en kan die aan namen koppelen. Dit kan helpen om in je bibliotheek foto’s van bepaalde personen snel terug te vinden.
• Stijloverdrachten en filters: AI kan stijlen en filters toepassen die zijn geïnspireerd op beroemde kunstenaars of specifieke fotografische stijlen. Dit opent nieuwe creatieve mogelijkheden voor landschapsfotografen.
• Luchtvervanging: Sinds ruime tijd is het mogelijk met veel grotere precisie en veel kortere tijd op een tamelijke geloofwaardige manier om luchten te vervangen. Bijna alle fotobewerkingsprogramma’s hebben dit tegenwoordig in hun arsenaal. Luminar Neo was een voorloper en zorgt er ook automatisch voor dat spiegelingen van de lucht op wateroppervlakken meegenomen worden. Dit lukt momenteel nog niet zo goed in Photoshop (je kan het in PS natuurlijk ook wel manueel bekomen, maar nog niet in één klik zoals in Luminar).

Beeld gecreëerd in Chat GPT te illustratie van luchtvervangingen. Gebruikte prompt: “Creëer een fotorealistische afbeelding van een persoon die fotobewerking doet aan een computer met een grafisch tablet en stylus, waarbij een saaie lucht in een landschapsfoto wordt vervangen door een dramatische lucht. Op het computerscherm is geavanceerde fotobewerkingssoftware zichtbaar met een gesplitste weergave: het originele landschap aan de ene kant en de geretoucheerde versie aan de andere kant. De werkruimte is goed verlicht, en de persoon is gefocust op hun werk, omgeven door een moderne en gezellige omgeving met planten en boekenplanken op de achtergrond”. Deze afbeelding laat duidelijk het voor-en-na-effect van de AI-retouche laten zien. In deze rendering heeft AI echter geknoeid met het toetsenbord. Dit kon wel opgelost worden in een tweede poging door te werken met een lokale aanpassing.

• Slimme voorinstellingen (Presets) Lightroom biedt ook AI-gestuurde voorinstellingen die automatisch worden aangepast aan de specifieke kenmerken van je foto. Bijvoorbeeld, een preset voor landschapsfotografie zal anders worden toegepast op een stadsgezicht dan op een zonsondergang. Deze dynamische aanpassingen zorgen voor consistentie en verbeteren je foto’s op een intuïtieve manier.
• Slimme organisatie AI helpt bij het organiseren van je foto’s door automatische tags en categorisering op basis van de inhoud van de beelden. Dit maakt het eenvoudiger om specifieke foto’s terug te vinden in grote verzamelingen.

In Adobe Photoshop bevatten de Neural filters een reeks krachtige AI-gestuurde functies die verschillende aspecten van beeldbewerking en -manipulatie vereenvoudigen. Neural Filters zijn AI-gestuurde filters die een breed scala aan bewerkingen mogelijk maken, zoals het verbeteren van gezichten, het wijzigen van gezichtsuitdrukkingen, het aanpassen van ouderdom en het toevoegen van make-up. Dit biedt creatieve mogelijkheden en verbetert foto’s met slechts een paar klikken. Hier zijn de belangrijkste AI-mogelijkheden die momenteel beschikbaar zijn binnen de Neural Filters:

• Huidvereffening (Skin smoothing): Verbetert de huidtextuur door onvolkomenheden en oneffenheden te verzachten.  Ideaal voor portretfotografie om een natuurlijk ogende huid te creëren zonder handmatige retouchering. Dus niet geëigend voor landschapsfotografie
• Stijloverdracht (Style transfer): Brengt de stijl van een referentiebeeld over op de doelafbeelding, waardoor je artistieke effecten kunt toepassen. Dit biedt creatieve mogelijkheden om foto’s te transformeren met verschillende kunststijlen.
• Super Zoom: Vergroot een geselecteerd deel van een afbeelding met behoud van details en scherpte. Dit is misschien handig voor het vergroten van kleine details zonder kwaliteitsverlies.
• JPEG-artefacten verwijderen (Artifacts removal): Verwijdert compressie-artefacten uit JPEG-afbeeldingen om de beeldkwaliteit te verbeteren. Dit verbetert de helderheid en scherpte van gecomprimeerde afbeeldingen.
• Vullen met kleur (Colorize): Kleurt zwart-witfoto’s automatisch in op basis van AI-gedreven kleurherkenning. Het brengt oude foto’s tot leven met realistische kleuren maar soms is manuele bijsturing nog wel nodig als de automatische selecties niet goed gewerkt hebben
• Slim portret (Smart portrait): Het aanpassen van gezichtskenmerken zoals gezichtsuitdrukking, leeftijd, haarkleur, en meer, biedt uitgebreide mogelijkheden voor het retoucheren en aanpassen van portretten.
• Make-upoverdracht (Makeup transfer): Brengt make-upstijlen over van een referentiebeeld naar een doelportret. Dit is opnieuw niet van toepassing in landschapsfotografie
• Diepte vervagen (Depth-Aware Haze): Voegt diepte en atmosferische mist toe aan een afbeelding op basis van diepte-informatie. Dit creëert een gevoel van diepte en sfeer in landschaps- en natuurfoto’s.
• Kleuroverdracht (Color transfer): Verplaatst de kleurstelling van een referentiebeeld naar een doelafbeelding en maakt het mogelijk om een uniforme kleurstijl te creëren tussen verschillende beelden.
• Harmonisatie (Harmonization): Past de kleur- en toonwaarden van een laag aan om beter te passen bij de achtergrond van de afbeelding voor een natuurlijkere samenvoeging van verschillende beeldlagen.
• Landschapsmixer (Landscape mixer): Combineert verschillende landschapselementen uit meerdere afbeeldingen om nieuwe landschappen te creëren. Ik ben hier geen persoonlijk voorstander van omdat ik voorkeur geef aan reële landschappen
• Fotoherstel (Photo restoration): Herstelt beschadigde of verouderde foto’s door krassen, vlekken en andere beschadigingen te verwijderen en brengt oude foto’s weer tot leven met minimale inspanning. Dit werkt goed voor eenvoudige foto’s, maar in vele gevallen is toch nog handmatige manipulatie nodig om tot een goed resultaat te komen. Het kan wel een goed startpunt zijn in je restauratieproces.

Deze Neural Filters in Adobe Photoshop gebruiken geavanceerde AI-algoritmen om geautomatiseerde en nauwkeurige bewerkingen mogelijk te maken. In plaats van handmatig elke foto te bewerken, kun je met een enkele klik aanzienlijke verbeteringen aanbrengen. Dit bespaart je uren werk, vooral als je een grote batch foto’s hebt. AI-gestuurde presets zorgen ervoor dat al je foto’s een vergelijkbare stijl en toon hebben, wat essentieel is voor een professionele uitstraling, vooral als je een fotoshoot of reportage doet.

4.   Voordelen van AI-gestuurde presets in fotografie

Tijdbesparing: In plaats van handmatig elke foto te bewerken, kun je met een enkele klik aanzienlijke verbeteringen aanbrengen. Dit bespaart je uren werk, vooral als je een grote batch foto’s hebt.

Consistentie AI-gestuurde presets zorgen ervoor dat al je foto’s een vergelijkbare stijl en toon hebben, wat essentieel is voor een professionele uitstraling, vooral als je een fotoshoot of reportage doet.

Leerproces: Door AI-gestuurde aanpassingen te bekijken, kun je veel leren over bewerkingstechnieken. Je ziet welke aanpassingen de AI maakt en waarom, wat je inzicht kan geven in hoe je zelf betere bewerkingen kunt uitvoeren. Door presets van ervaren fotografen te gebruiken, kun je inzicht krijgen in hun bewerkingsstijlen en technieken. Dit kan je helpen om nieuwe bewerkingstechnieken te leren en je eigen vaardigheden te verbeteren. Pas echter op dat je niet enkel stijlen van anderen kopieert, probeer te allen tijde ook je eigen stijl te ontwikkelen.

Creatieve Inspiratie: Soms zie je mogelijkheden die je zelf niet had overwogen. AI kan je nieuwe ideeën geven voor het bewerken van je foto’s door bijvoorbeeld onverwachte kleurcorrecties of lichtaanpassingen toe te passen.

5.   Nadelen en creatieve tips voor AI-gestuurde presets

Het zal wel duidelijk zijn dat ik ook meteen een aantal nadelen van het gebruik van presets van andere fotografen moet vernoemen: 

• Het gebruik van andermans voorinstellingen kan ertoe leiden dat je werk minder uniek wordt. Als veel fotografen dezelfde presets gebruiken, kan dit resulteren in een uniforme uitstraling die niet onderscheidend is.
• Het te veel vertrouwen op voorinstellingen kan je creatieve groei belemmeren. Je leert minder over de fijne kneepjes van bewerkingssoftware en ontwikkelt mogelijk geen eigen stijl.
• Presets zijn vaak gemaakt voor specifieke soorten foto’s en belichtingsomstandigheden. Ze werken mogelijk niet perfect voor jouw unieke opnames, waardoor je alsnog handmatige aanpassingen moet doen.

Hoe dan toch creatief te blijven met voorinstellingen:

• Zie voorinstellingen als een beginpunt voor je bewerkingen. Pas ze aan en verfijn ze om aan je specifieke behoeften en visie te voldoen.
• Probeer verschillende voorinstellingen te combineren en mixen. Dit kan onverwachte en unieke resultaten opleveren die je werk onderscheiden van anderen.
• Gebruik de voorinstellingen als leermiddel. Analyseer welke aanpassingen zijn gedaan en waarom. Probeer dezelfde effecten handmatig te recreëren om je vaardigheden te verbeteren.

6.   Vergelijking van foto-nabewerkingssoftware met AI

AI-gestuurde fotonabewerkingssoftware kan je helpen om je foto’s sneller en efficiënter te bewerken, terwijl je tegelijkertijd verbluffende resultaten behaalt. Hier zijn enkele van de beste opties die momenteel beschikbaar zijn, samen met hun voor- en nadelen:

Meestal gebruik ik meerdere programma’s in één workflow. Ik gebruik de Luminar en Topaz toepassingen als plug-in in Lightroom of Photoshop ook als zijn ze als stand-alone programma bruikbaar. Meestal begin ik in Lightroom met een aantal basisbewerkingen en omwille van de goede bibliotheek module. Afhankelijk van wat ik wil bereiken ga ik vervolgens naar PhotoShop, Luminar of Topaz en dan weer terug naar Lightroom.

De beste AI-gestuurde fotonabewerkingssoftware voor jou hangt af van je specifieke behoeften en voorkeuren. Adobe Lightroom en Luminar Neo zijn uitstekende keuzes voor hun balans tussen gebruiksgemak en krachtige AI-tools. Voor gespecialiseerde taken zoals ruisonderdrukking en beeldverscherping, zijn de Topaz Labs-tools zeer effectief. Adobe Photoshop biedt de meest uitgebreide mogelijkheden, maar heeft ook een steilere leercurve en hogere kosten.

Experimenteer met een of meerdere van deze opties om te ontdekken welke het beste werkt voor jouw workflow en artistieke visie.

7.   De kracht van AI in fotorealistische beelden

AI open ongetwijfeld nieuwe creatieve mogelijkheden en misschien wel nieuwe vormen van kunst. AI kan beelden creëren die buiten de mogelijkheden van traditionele fotografie vallen, zoals het genereren van volledig nieuwe scènes of het combineren van elementen uit verschillende foto’s. AI kan realistische simulaties maken van scenario’s die moeilijk of gevaarlijk zijn om in het echt vast te leggen.

Moderne AI-tools zijn ontworpen om gebruiksvriendelijk te zijn, zelfs voor diegenen zonder uitgebreide technische kennis en AI-software is dan ook steeds toegankelijker geworden. Hierdoor krijgen meer mensen de mogelijkheid hebben om hoogwaardige beeldbewerking uit te voeren.

Het is dan ook vrij normaal dat bepaalde soorten fotografen en fotobewerkers zich een beetje bedreigd voelen en argwanend naar deze evolutie kijken en vrezen voor hun job.

Hoewel AI krachtig is, kan het de subtiele artistieke keuzes en nuances van een menselijke kunstenaar missen. De algoritmen die AI aandrijven, kunnen complex zijn en vereisen soms aanzienlijke rekenkracht, wat duur kan zijn. AI-modellen hebben bovendien grote hoeveelheden kwaliteitsdata nodig voor training. Slechte inputdata kan leiden tot suboptimale resultaten.

Tips voor AI-beeldgeneratie: Bij het gebruik van tekst-naar-beeld AI, zoals DALL-E, zorg ervoor dat je duidelijke en gedetailleerde beschrijvingen geeft. Controleer de gegenereerde beelden grondig en verbeter waar nodig met handmatige bewerking. AI-beeldgeneratie kan verrassende en unieke resultaten opleveren door te blijven experimenteren met verschillende instellingen en datasets. Het blijft voorlopig een beetje moeilijke opgaven om op één beeld verder te werken omdat er telkens een nieuw beeld gegenereerd wordt.

8.   Tools voor authenticiteit en ethische overwegingen bij AI

• Content Authenticity Initiative (CAI): Adobe en Leica werken samen aan tools zoals Content Credentials die fotografen in staat stellen om bij het vastleggen van beelden bewijs van authenticiteit aan de metadata toe te voegen. Dit helpt bij het verifiëren van de echtheid van beelden en beschermt tegen AI-gegenereerde manipulaties​.
• Beeldanalyse: Nieuwe softwaretools kunnen AI-gegenereerde beelden identificeren, wat belangrijk is voor het handhaven van de integriteit in fotografiewedstrijden en andere professionele toepassingen​

9.   Uitdagingen en mogelijke negatieve kanten van AI in landschapsfotografie

Na het enthousiasme over toekomst en technische ontwikkelingen moeten we ons toch bewust zijn dat er potentieel ook wel wat negatieve kantjes zitten bij de introductie van AI in de fotografie en roept het ook terecht vragen op over de mogelijke gevolgen.

• Vermindering van creativiteit: AI kan veel handmatige processen automatiseren, waardoor de creatieve input van de fotograaf kan verminderen. Door het gebruik van AI kunnen foto’s bovendien steeds meer op elkaar gaan lijken, wat leidt tot een gebrek aan unieke en persoonlijke stijl. Zou de diversiteit en individualiteit van fotografische expressies afnemen als AI de voorkeur geeft aan wat trending is en vooraf bepaalde parameters heeft? Zal onze inhoud één lopende band worden van steriele robotfoto’s die onze Instagram-feeds tonen en opschonen?
• Afhankelijkheid van Technologie: Overmatige afhankelijkheid van AI kan problematisch zijn als de technologie faalt of fouten maakt. Fotografen kunnen hun technische vaardigheden verliezen als ze te veel vertrouwen op AI om hun werk te doen.
• Ethische overwegingen: Het gebruik van AI in fotografie roept ethische vragen op over de authenticiteit en geloofwaardigheid van beelden. Met de vooruitgang van deepfake technologie is er een verhoogd risico op gemanipuleerde of nagemaakte beelden, waardoor de grens tussen werkelijkheid en fictie vervaagt.
  • Authenticiteit van beelden: AI kan gebruikt worden om foto’s te manipuleren op een manier die de werkelijkheid vervalst, wat vragen oproept over de authenticiteit van landschapsfotografie en foto’s in het algemeen. De geautomatiseerde en algoritmische aard van AI kan leiden tot een verlies van het unieke menselijke perspectief en de emotionele verbinding die we in ons werk inbrengen. Dat is wat ons menselijk maakt; onze zielenroerselen, persoonlijkheid en creatieve intuïtie, die aanwezig zijn in de ziel van fotografie, zouden overschaduwd kunnen worden door algoritmische beslissingen.
  • Vertrouwen van het publiek: Als mensen weten dat AI betrokken is bij het creëren van beelden, kunnen ze het vertrouwen in de echtheid van de foto’s verliezen.
  • De ziel van fotografie behouden: Dit landschap verandert snel en op dit moment is het essentieel om een balans te vinden tussen het omarmen van het potentieel van AI en het behouden van de ziel van fotografie.

• Impact op de markt:
  • AI kan de drempel verlagen voor amateurs om professionele kwaliteit te bereiken, wat de concurrentie voor professionele fotografen kan verhogen.
  • De initiële kosten voor het aanschaffen van geavanceerde AI-technologie kunnen hoog zijn, wat een belemmering kan vormen voor kleinere fotografen of beginners.
• Privacy en Juridische Kwesties:
  • AI vereist vaak grote hoeveelheden data om effectief te zijn, wat kan leiden tot privacy problemen als persoonlijke gegevens zonder toestemming worden gebruikt. 
  • Er kunnen juridische complicaties ontstaan over wie de eigenaar is van een door AI gegenereerd beeld, de fotograaf of de AI-softwareontwikkelaar.

• Milieu-impact: AI-systemen, vooral die gebaseerd op deep learning, kunnen veel energie verbruiken, wat een negatieve impact op het milieu kan hebben.

10. Toekomstige innovaties in AI voor fotografie

De toekomst van AI in landschapsfotografie en fotobewerking belooft nog meer innovatieve functies en toepassingen:

• Realtime AI-assistentie: Camera’s met ingebouwde AI kunnen wellicht realtime feedback en suggesties geven terwijl je fotografeert. Dit kan helpen bij het verbeteren van compositie, het kiezen van de beste momenten om te fotograferen en het vermijden van veelvoorkomende fouten.
• AI-gestuurde Drones: Drones met AI kunnen autonoom vliegen en de beste opnamen maken zonder menselijke tussenkomst. Ze kunnen landschappen scannen en de meest fotogenieke hoeken en lichtomstandigheden identificeren.

Beeld van een AI-gestuurde drone gecreëerd met Dall-E via ChatGPT. Prompt: Geef een fotorealistische afbeelding van een AI-gestuurde drone boven een prachtig landschap. De drone vliegt boven weelderige groene heuvels en een kronkelende rivier die het gouden licht van de ondergaande zon reflecteert. Op de achtergrond is een mix van warme oranje en paarse kleuren in de lucht te zien, wat bijdraagt aan de serene en pittoreske sfeer van het tafereel. 

• Virtuele fotografie: AI kan worden gebruikt om virtuele landschappen te creëren die niet van echt te onderscheiden zijn. Dit opent de deur naar nieuwe vormen van kunst en fotografie.
• AI in educatie: AI kan fotografen helpen leren en verbeteren door gepersonaliseerde feedback te geven op hun werk en suggesties te doen voor verbetering.

11. Europese regelgeving voor AI-gegenereerde foto’s

Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG)

De AVG speelt een cruciale rol bij het gebruik van AI in fotografie, vooral als het gaat om de verwerking van persoonlijke gegevens:

• Toestemming: Fotografen moeten expliciete toestemming verkrijgen van personen wier gegevens worden verzameld en gebruikt.
• Dataopslag en -beveiliging: Gegevens moeten veilig worden opgeslagen en alleen voor het gespecificeerde doel worden gebruikt.
• Transparantie: Gebruikers moeten geïnformeerd worden over hoe hun gegevens worden gebruikt, inclusief de inzet van AI.

Auteursrecht

De auteursrechtelijke implicaties van AI-gegenereerde content blijven een complex en veelbesproken item. En er zijn heel wat discussies met rechthebbenden voor het gebruik van auteursrechtelijk beschermde werken bij het trainen van AI-modellen. Dit wordt versterkt door de EU-richtlijn inzake auteursrechten, die een opt-out mogelijkheid biedt voor rechthebbenden die niet willen dat hun werk wordt gebruikt voor tekst- en datamining. Europese wetgeving vereist dat AI-ontwikkelaars toestemming verkrijgen van de eigenaars van de data en werken.

De auteursrechtelijke status van door AI gegenereerde beelden is complex en verschilt per land.

Traditioneel auteursrecht vereist menselijke creativiteit. Dit roept vragen op over de auteursrechtelijke bescherming van AI-gegenereerde werken.

Wie de eigenaar is van door AI gemaakte beelden, de fotograaf of de ontwikkelaar van de AI-software, is een punt van discussie.

Ethische richtlijnen

• Transparantie over AI-gebruik: Fotografen worden aangemoedigd om eerlijk te zijn over het gebruik van AI bij de creatie van hun beelden.
• Verantwoordelijkheid: Het is belangrijk dat fotografen verantwoordelijkheid nemen voor de ethische implicaties van het gebruik van AI, zoals de authenticiteit en manipulatie van beelden.

Specifieke wetgeving

Verschillende Europese landen kunnen aanvullende regels en richtlijnen hebben met betrekking tot AI en fotografie:

• Frankrijk: Heeft specifieke regels rondom deepfake-technologie en manipulatie van beelden.
• Duitsland: Bekijkt de invloed van AI op privacy en ethische kwesties nauwlettend.

De AI-act

De Europese AI-act is het allereerste wettelijke kader is dat de risico’s van AI aanpakt. Deze wet zorgt ervoor dat de veiligheid en fundamentele rechten van mensen en bedrijven worden gewaarborgd, terwijl het de invoering, investeringen en innovatie op het gebied van AI in de hele EU versterkt. Hierdoor moeten Europeanen met vertrouwen gebruik kunnen maken van de voordelen die AI te bieden heeft.

AI-beeld gecreëerd met DALLE-3 via Chat GPT.

Hoewel de meeste AI-systemen weinig tot geen risico’s opleveren en kunnen bijdragen aan het oplossen van veel maatschappelijke uitdagingen, zijn er specifieke AI-systemen die risico’s met zich meebrengen. Deze moeten we aanpakken om ongewenste uitkomsten te voorkomen. Een groot probleem is bijvoorbeeld dat het vaak onmogelijk is om te achterhalen waarom een AI-systeem een bepaalde beslissing of voorspelling heeft gedaan.

De tot nu toe bestaande wetgeving bood enige bescherming, maar er was meer nodig om de specifieke uitdagingen van AI-systemen aan te pakken. De voorgestelde regels zullen:

• Specifiek door AI gecreëerde risico’s aanpakken
• AI-praktijken verbieden die onaanvaardbare risico’s met zich meebrengen
• Een lijst opstellen van toepassingen met een hoog risico
• Precieze eisen stellen aan AI-systemen voor toepassingen met een hoog risico
• Specifieke verplichtingen vaststellen voor uitvoerders en aanbieders van AI-toepassingen met een hoog risico
• Een conformiteitsbeoordeling verplicht stellen voordat een AI-systeem in gebruik wordt genomen of op de markt wordt gebracht
• Zorgen voor handhaving nadat een AI-systeem op de markt is gebracht
• Een governancestructuur opzetten op Europees en nationaal niveau

De AI-wet gebruikt een risico gebaseerde aanpak en definieert vier risiconiveaus voor AI-systemen. Alle AI-systemen die worden beschouwd als een duidelijke bedreiging voor de veiligheid, de bestaansmiddelen en de rechten van mensen zullen worden verboden. Dit varieert van sociale scoring door overheden tot speelgoed dat stemassistentie gebruikt die gevaarlijk gedrag aanmoedigt. Met deze maatregelen hoopt de EU een veilige en betrouwbare omgeving te creëren voor het gebruik van AI. 

De AI-wet onderscheidt verschillende risiconiveaus voor AI-systemen, elk met specifieke voorschriften en maatregelen:

Hoog risico: AI-systemen die als hoog risico worden aangemerkt, omvatten toepassingen in kritieke infrastructuren, onderwijs of beroepsopleidingen, veiligheidscomponenten van arbeid, werknemersbeheer en toegang tot zelfstandig ondernemerschap, essentiële particuliere en publieke rechtshandhavingsdiensten, migratie, asiel- en grenscontrolebeheer, rechtsbedeling en democratische processen. Voor deze toepassingen is toestemming van een gerechtelijke of andere onafhankelijke instantie vereist. Ze zijn onderworpen aan passende beperkingen in tijd, geografisch bereik en de doorzochte databases om de risico’s te minimaliseren.

Beperkt risico: Bij beperkt risico gaat het vooral om het gebrek aan transparantie bij het gebruik van AI. De AI-wet introduceert specifieke transparantieverplichtingen, zoals:

Mensen moeten worden geïnformeerd wanneer ze interactie hebben met een AI-systeem, zoals een chatbot, zodat ze een weloverwogen beslissing kunnen nemen om door te gaan of niet.

• Aanbieders moeten ervoor zorgen dat AI-gegenereerde inhoud duidelijk herkenbaar is.
• AI-gegenereerde tekst, audio- en videomateriaal dat wordt gebruikt om het publiek te informeren, moet als kunstmatig gegenereerd worden gelabeld. Dit geldt ook voor zogenaamde deepfakes.

Minimaal of geen risico: AI-systemen met minimaal of geen risico mogen onbeperkt worden gebruikt. Voorbeelden hiervan zijn AI-gestuurde videogames en spamfilters. De meeste AI-systemen die momenteel in de EU worden gebruikt, vallen in deze categorie. Deze systemen leveren weinig tot geen risico’s op en kunnen daarom zonder strenge regulering worden ingezet.

Met deze gestructureerde aanpak zorgt de AI-wet ervoor dat AI op een veilige en verantwoorde manier kan worden toegepast, waarbij het vertrouwen van het publiek behouden blijft.

Handhaving en uitvoering van de AI-act

In februari 2024 is binnen de Europese Commissie het Europees AI-bureau opgericht. Dit bureau houdt samen met de lidstaten toezicht op de handhaving en implementatie van de AI-wet. Het doel is een omgeving te creëren waarin AI-technologieën de menselijke waardigheid, rechten en het vertrouwen van mensen respecteren. Daarnaast bevordert het bureau samenwerking, innovatie en onderzoek op het gebied van AI tussen verschillende belanghebbenden.

Volgende stappen

In december 2023 bereikten het Europees Parlement en de Raad van de EU een politiek akkoord over de AI Act. De wet wordt nu formeel goedgekeurd en vertaald. Zodra de tekst is gepubliceerd in het Publicatieblad, treedt de AI-wet na 20 dagen in werking. De volledige toepassing volgt twee jaar later, met enkele specifieke termijnen:

• Verboden AI-systemen: Deze worden na zes maanden van kracht.
• Governancevoorschriften en verplichtingen voor AI-modellen voor algemene doeleinden: Deze treden na 12 maanden in werking.
• Regels voor AI-systemen ingebed in gereguleerde producten: Deze worden na 36 maanden van toepassing.

Deze gefaseerde implementatie zorgt ervoor dat alle betrokken partijen voldoende tijd hebben om zich aan te passen aan de nieuwe regels en voorschriften, waardoor een soepele overgang naar een veilig en gereguleerd AI-landschap in de EU mogelijk wordt gemaakt.

Impact op de Markt en Innovatie

De nieuwe regelgeving streeft naar een balans tussen het bevorderen van innovatie en het waarborgen van ethische en veilige AI-praktijken. Hoewel de regelgeving bedrijven dwingt om hun systemen grondig te documenteren en te evalueren, blijft er ruimte voor innovatie door open en transparante samenwerking tussen industrie en regelgevers.

De regelgeving omtrent AI in Europa is uitgebreid en ontwikkelt zich voortdurend om zowel innovatie te bevorderen als de rechten en veiligheid van individuen te beschermen. Voor landschapsfotografen betekent dit dat het belangrijk is om op de hoogte te blijven van de nieuwste regelgeving en ethische richtlijnen om hun praktijk te blijven verfijnen en aan de regelgeving te voldoen. 

Door de uitgebreide regelgeving van de EU, zoals de AI Act en de AVG, wordt verwacht dat de Europese aanpak wereldwijd navolging zal vinden, vergelijkbaar met de impact van de AVG.

12. Conclusie: balans tussen AI en fotografie

De opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) heeft een onmiskenbare impact op landschapsfotografie en fotobewerking. AI heeft niet alleen onze manier van werken veranderd, maar biedt ook nieuwe en opwindende mogelijkheden voor de toekomst. Echter, zoals bij elke technologische vooruitgang, brengt AI zowel voordelen als uitdagingen met zich mee.

• Omarm AI als hulpmiddel, niet als vervanging: In plaats van volledig op AI te vertrouwen, kun je het zien als een krachtig hulpmiddel om je creativiteit te versterken. Door AI-mogelijkheden te combineren met je eigen visie, creëer je beelden die jouw unieke stijl en perspectief weerspiegelen. AI zal zich blijven ontwikkelen, en de integratie ervan in de wereld van de fotografie is onvermijdelijk. Hoewel de bezorgdheid over het verlies van de ziel van fotografie terecht is, kan het omarmen van AI als een krachtig hulpmiddel in plaats van een vervanging helpen om de essentie van de kunstvorm te behouden
• Kansen en innovaties: AI-gebaseerde functies in camera’s en fotobewerkingssoftware maken het eenvoudiger om indrukwekkende beelden te creëren. De automatisering van processen zoals scèneherkenning, gezichtsdetectie en verbeterde autofocus helpt fotografen om met minder inspanning betere resultaten te behalen. In de nabewerking versnellen AI-tools zoals automatische aanpassingen, slimme selecties en content-aware fill de workflow aanzienlijk, wat ons in staat stelt om sneller en efficiënter te werken.
• Daarnaast opent AI nieuwe creatieve mogelijkheden, zoals stijloverdrachten en filters die geïnspireerd zijn op beroemde kunstenaars. De ontwikkeling van AI-gestuurde drones en virtuele fotografie belooft zelfs nog meer innovatieve toepassingen in de toekomst.
• Bedreigingen: Ondanks de vele voordelen roept de integratie van AI in fotografie ook enkele zorgpunten op. De automatisering kan leiden tot een verminderde creatieve input en uniformiteit in foto’s, waardoor unieke en persoonlijke stijlen kunnen verdwijnen. Overmatige afhankelijkheid van AI kan ook technische vaardigheden van fotografen ondermijnen en ethische vragen opwerpen over de authenticiteit en geloofwaardigheid van beelden.
• Daarnaast brengt AI juridische en privacyvraagstukken met zich mee, zoals de eigendomsrechten van door AI gegenereerde beelden en de bescherming van persoonlijke gegevens. De milieu-impact van energie-intensieve AI-systemen is een ander punt van zorg.
• Balans en toekomstperspectief: De sleutel tot het succesvol integreren van AI in landschapsfotografie ligt in het vinden van een balans. AI moet worden gezien als een krachtig hulpmiddel dat creativiteit versterkt, niet als een vervanging van de menselijke input. Fotografen moeten hun technische en artistieke vaardigheden blijven ontwikkelen om authentieke en unieke beelden te creëren.
• Door bewust om te gaan met AI en de ethische implicaties ervan te overwegen, kunnen we de voordelen benutten zonder de ziel van fotografie te verliezen. Het is belangrijk om in gesprek te blijven met andere professionals en technologische ontwikkelingen op de voet te volgen.
• Oproep tot actie: Als fotograaf is het essentieel om AI te omarmen als een hulpmiddel dat je creatieve mogelijkheden vergroot. Blijf leren en experimenteren met nieuwe technieken, en behoud je eigen artistieke visie en authenticiteit. Door je bewust te zijn van de ethische en juridische aspecten van AI, kun je verantwoordelijk en innovatief blijven werken.

In een snel veranderend technologisch landschap is het onze taak om AI te gebruiken om onze kunstvorm te verbeteren en tegelijkertijd de kern van wat fotografie (je authenticiteit en individualiteit) zo bijzonder maakt te behouden. Uiteindelijk kan een doordachte en bewuste benadering een balans vinden tussen het gebruik van AI en fotografie, zodat je creatieve grenzen kunt verleggen en tegelijkertijd de ziel van de kunstvorm kunt behouden.

AI opereert in een dynamische omgeving die eindeloze mogelijkheden biedt. Ga voor de nieuwste updates naar de onderstaande links:

https://www.perfectcorp.com/consumer/blog/1
https://www.perfectcorp.com/business/blog/1

Canva is een online ontwerpplatform waardoor iedereen in staat gesteld wordt om te ontwerpen en te publiceren. Zij hebben ook een aantal tools die interessant kunnen zijn voor fotografen en volop gebruik maken van AI.

Hier volgen een aantal interessant links naar deze tools:

• AI-afbeelding maken
• AI tekst schrijven
• AI-ontwerpen
• online-vertalen
• AI-tekst-schrijven
• AI-kunst-generator
• AI-personage-generator