Waarom fotograferen in zwart wit??
Waarom zouden we terugkeren naar zwart-wit als onze camera’s zoveel kleuren kunnen registreren? Is zwart-wit niet ouderwets? Het is gemakkelijk te begrijpen waarom de meeste landschapsfotografen in kleur werken. Het is krachtig en suggestief en kleuren helpen om stemming en sfeer vast te leggen. De kleur laat ons een plek zien zoals die is.
Waarom dan in monochroom werken? Het antwoord is eenvoudig: zwart-wit is mooi en legt het landschap vast op een semi-abstracte, expressieve en dramatische manier. Zwart-wit foto’s hebben een meer pure en tijdloze benadering en kwaliteit.
Ik denk dat zwart-witfoto’s soms zelfs een nog grotere impact kunnen hebben dan kleur. In kleurenfoto’s kunnen bonte kleuren onze aandacht afleiden van de essentie van het totaalbeeld.
Niet elk beeld in kleur converteert goed naar zwart-wit vanwege het gebrek aan toonbereik (zie verder). Zwart-wit fotografie wordt vaak gebruikt bij straatfotografie en stadsgezichten. Ik hou ook van zwart-wit voor landschappen met lange belichtingstijd en fine art fotografie. Dus waarom zou je het niet eens proberen bij landschapsfotografie?
Westkappelle, 2017, Guy
Fotograferen in zwart-wit is een nieuwe uitdaging. Om te beginnen is het heel wat anders dan gekleurde foto’s nemen. Het kan zelfs ingewikkeld zijn. Het gaat erom een krachtig beeld te creëren zonder het belangrijke hulpmiddel van kleur. In plaats van na te denken over welke kleuren je moet vastleggen, moet je je concentreren op het vinden van het juiste of ideale licht, textuur en contrast.
In deze blog zal ik mijn benadering van zwart-wit landschapsfotografie in verschillende stappen onderverdelen. Ik zal tips geven om drama, diepte en impact te creëren. Al deze technieken kunnen gemakkelijk op je eigen foto’s worden toegepast. Laten we een aantal van deze ideeën verder uitdiepen in de volgende tips.
Tip# 1. Gebruik de perfecte apparatuur voor je zwart-wit landschapsfoto’s
Het zal u misschien verbazen, maar de perfecte uitrusting voor kleurenlandschapsfotografie is ook de perfecte uitrusting voor zwart-witfotografie. Er is geen behoefte aan zeer specifieke apparatuur. De fotograaf moet vooreerst de landschappen op een andere manier observeren en bekijken.
Camera: Elke DSLR of spiegelloze camera zal werken wanneer je aanvangt met zwart-wit landschapsfotografie. De beste camera is de camera die je bij je hebt. Er is niets mis mee om een smartphone als camera te gebruiken. Wat belangrijker is, is de persoon achter de camera. Voor grote afdrukken zijn smartphones misschien niet tegen hun taak opgewassen, maar ze zijn een uitstekend hulpmiddel om composities in het veld te vinden en te testen, of om locaties te scouten.
Lenzen : Groothoeklenzen zijn de meest populaire keuze voor zwart-wit landschapsfotografen. Langere lenzen helpen je echter om een bepaald element in een landschap eruit te lichten. Vaker wel dan niet is een zoomlens van goede kwaliteit bijna net zo goed. Bijna. Het loont dus de moeite om verschillende lenzen in je tas te hebben, zodat je heel flexibel op de omstandigheden kunt inspelen.
Filters: Ik gebruik het LEE Filter systeem met 1 Stop, 3 Stop, 6 Stop, 10 Stop, 15 Stop ND filters in combinatie met verloopfilters en een polarisator. Zie ook tip 11. Maar andere merken voldoen natuurlijk ook.
Statief: Bij het gebruik van lage ISO en een klein diafragma zal er niet een enorme hoeveelheid licht zijn weg vinden naar je sensor. Dit zorgt voor langere sluitertijden en daarom zijn statieven onmisbaar bij landschapsfotografie. En dat is niet anders voor zwart-wit landschapsfotografie.
Tip# 2. Previsualisatie in zwart-wit landschapsfotografie
Ik geloof dat pre-visualisatie uiterst nuttig is bij zwart-wit fotografie. Previsualisatie is wanneer je als fotograaf de uiteindelijke afdruk kunt zien (in je hoofd) voordat je foto is vastgelegd.
Het is geen goed idee om alleen in zwart-wit te fotograferen, omdat de camera dan een standaard zwart-wit conversie van je foto’s zal kiezen en veel informatie zal overboord gooien. Sommige fotografen gebruiken een truc om toch een idee te krijgen van hoe je zwart-witfoto’s eruit zullen zien. Dat is RAW-foto’s maken terwijl de JPEG-modus van uw DSLR is ingesteld op zwart-wit. Zodra je de foto hebt genomen, verschijnt er een zwart-wit jpeg-foto op je LCD-scherm in plaats van een kleurenfoto. De kleuren zijn echter niet verdwenen. Het RAW-beeld dat op uw computer verschijnt, zal in kleur zijn, hoewel het LCD-voorbeeld in zwart-wit is. Ik doe dit zelf niet meer omdat ik me capabel genoeg voel om met mijn ogen “in zwart-wit te kijken”.
Zelfs als je gewoonlijk alleen een jpeg-versie gebruikt, zou ik aanraden de foto ook in RAW op te slaan (stel dit in op je camera). Het is sowieso altijd slimmer om in RAW te fotograferen.
Zwart-wit lagen, Isle of Sky, Guy, 2019. Het kleine huisje illustreert de afmetingen van de bergen.
Tip# 3. Compositie in zwart-wit foto’s
Door uw landschapsfoto in zwart-wit om te zetten wordt de foto eenvoudiger. Daardoor wordt het belang van de compositie van je foto nog groter. In zwart-wit kun je niet vertrouwen op de kracht van kleur om het beeld te dragen. Je hebt andere dingen nodig om het beeld te ondersteunen en je moet een zwart-witfoto op stevigere fundamenten bouwen. Lijnen, licht en afbeeldingen zijn van het grootste belang. Zoek bij het samenstellen van je beeld naar interessante inleidende lijnen en vormen, diepte, gelaagdheid in combinatie met het licht. Zwart-wit foto’s zijn een esthetische of artistieke keuze. Het opent veel mogelijkheden voor minimalistische en abstracte fine art foto’s.
Lees ook mijn blog over minimalisme in landschapsfotografie
Zwart-wit foto’s herleiden het beeld tot de pure essentie. Zoals altijd wordt het oog van de kijker naar het helderste gedeelte getrokken. Als zwart-wit artiest kun je dit uitbuiten om je beeld te versterken.
Of je nu kiest voor een stadsgezicht of een landschap, begrijpen waar het licht valt zal een groot verschil maken in zwart-wit foto’s. Sterke zwart-wit landschapsfoto’s zijn gebaseerd op de basisbouwstenen van compositie, zoals textuur, lijn, vorm, patroon, vorm, plaatsing en negatieve ruimte. Als je leert je compositie op deze elementen te baseren, en niet alleen op kleur, kun je sterkere beelden maken, zelfs als je in kleur fotografeert.
Natuurlijk gelden de regels voor compositie, of je nu landschapsfoto’s in kleur of zwart-wit maakt. Dit zijn allemaal dingen die je in gedachten moet houden bij het kadreren van je opname. Dit zal creativiteit, drama en leven toevoegen aan uw zwart-witfoto’s.
Wees ook niet bang om te experimenteren met staand formaat in plaats van liggend formaat. Laat de scène dicteren wat het beste uitkomt.
Kijk ook eens naar mijn blog over compositie in landschapsfotografie: Compositie in landschapsfotografie
Tip# 4. Grijstinten: Zoek naar de contrasten tussen licht en donker in je landschap
Als je monochroom fotografeert, zijn er ook andere belangrijke dingen. Je moet nadenken over hoe de tinten van de scène voor voor je ligt er in de uiteindelijke foto uit zullen zien. Elke kleur wordt vertegenwoordigd door een andere tint. U moet een aangename balans vinden over de hele foto. Er is geen directe correlatie tussen de oorspronkelijke kleur en de grijstint in het eindresultaat. Het grappige van zwart-witfoto’s is dat grijs in feite de belangrijkste kleur is. In volledig zwarte of volledig witte gebieden verlies je alle details. Net als een schilder heb je een scala aan tinten tot je beschikking. Gelukkig hebben we 254 grijstinten daartussen (volledig zwart (0) tot volledig wit (255).
Dit betekent dat contrast uiterst belangrijk is. Voor een correcte zwart-wit landschapsfoto heb je een sterk scala aan tinten nodig, van bijna zuiver wit tot diep, rijk zwart en alles daar tussenin. Natuurlijk kan het zijn dat je van deze strikte regels wilt afwijken, vooral als je bijvoorbeeld high-key of low-key foto’s wilt maken. Uiteindelijk is het de keuze van de fotograaf welke stijl hij gebruikt.
Door zwart-wit te gebruiken, benadrukt u de lichte en donkere delen van uw landschap en geeft u uw beelden evenwicht, sfeer en een meer driedimensionaal gevoel door de tonale contrasten. U zult in staat zijn een verhaal te vertellen op basis van licht en contrast. Een scène verandert in de loop van de dag, met gebieden in diepe, donkere schaduwen en andere gebieden in prachtig licht? Probeer een locatie op verschillende tijdstippen van de dag (en het jaar) opnieuw te bezoeken en te zien hoe deze verandert. Let op de schaduwen op je foto’s en gebruik deze in je voordeel.
Er is niets mis met veel witruimte in een zwart-witfoto. Het gaat allemaal om de balans en het visuele verhaal dat je probeert over te brengen. Wanneer wit op de juiste manier als negatieve ruimte wordt gebruikt, kan het helpen een focuspunt te definiëren, een onderwerp te isoleren en visueel evenwicht te accentueren, zoals in de foto hieronder.
Tip# 5. Zoek texturen in de landschappen
De vorm maakt het beeld grotendeels, maar de textuur doet de rest. Het kan ook de stemming en emotie beïnvloeden. Elk landschap is de som van zijn delen en dit omvat ook de verschillende details van zijn texturen en patronen. Die zijn overal te vinden, of het nu gaat om de windpatronen in het zand van een woestijn of de erosie van een rots of een rotswand. De wereld om ons heen zit vol textuur, zowel natuurlijke als door de mens gemaakte aspecten. Zwart-wit is een perfecte manier om de aandacht van de kijker op deze elementen te vestigen, vooral als je ze op de voorgrond plaatst om ons oog de scène in te leiden. Dit helpt om een ander soort contrast te creëren.
De vorm maakt het beeld grotendeels, maar de textuur doet de rest. Het kan ook de stemming en emotie beïnvloeden. Elk landschap is de som van zijn delen en dit omvat ook de verschillende details van zijn texturen en patronen. Die zijn overal te vinden, of het nu gaat om de windpatronen in het zand van een woestijn of de erosie van een rots of een rotswand. De wereld om ons heen zit vol textuur, zowel natuurlijke als door de mens gemaakte aspecten. Zwart-wit is een perfecte manier om de aandacht van de kijker op deze elementen te vestigen, vooral als je ze op de voorgrond plaatst om ons oog de scène in te leiden. Dit helpt om een ander soort contrast te creëren.
Sterke verlichting van opzij (strijklicht), of zelfs tegenlicht, kan de textuur van een object benadrukken. Daarom loont het de moeite om later op de dag te fotograferen, wanneer de zon lager staat en het licht van opzij komt. Dit zal de golvingen van het landschap versterken en helpt je een erg vlak beeld te vermijden.
Tip# 6. Wees expressief
Door de afwezigheid van kleur kunnen we in een zwart-wit landschap een gevoel van eenvoud, eenzaamheid of rust versterken. Zwart-witfoto’s voelen van nature aan als een meer artistieke en emotionele expressie van de scène. Zwart-wit brengt ons naar de innerlijke schoonheid van een scène en vermijdt de afleiding van kleur.
Ik vind het oproepen van gevoel en emotie belangrijk in een beeld, vooral in een landschap. Dat is waarschijnlijk de reden waarom ik me altijd sterk aangetrokken voel tot zwart-wit beelden. Kijk ook eens naar mijn blogs over creatieve landschappen en een over fine art landschapsfotografie
Tip# 7. Hou het simpel
Met onze groothoeklenzen is het verleidelijk om zo veel mogelijk in de scène op te nemen. Het is een eenvoudige val om in te trappen. Met zwart-wit kun je de scène verkleinen en daarom is het beter om je te concentreren op de eenvoudigere en meer formele elementen van je compositie. In plaats van naar een landschap te kijken en te bedenken hoe je er meer in kunt verwerken, denk je beter: “Hoe kan ik er minder in verwerken?”. Sneeuw of mist helpen om je landschappen te vereenvoudigen.
Over eenvoud gesproken, neem ook eens een kijkje op mijn blog over minimalisme in landschapsfotografie
Tip# 8. Begin met lange sluitertijdlandschapsfoto’s
Zwart-witfotografie met lange belichtingstijd wordt steeds populairder, vooral omdat lange belichtingstijden de scène nog meer vereenvoudigen. Dit kan tot gevolg hebben dat wolken er als penseelstreken uitzien of dat het wateroppervlak van een rivier of oceaan eruitziet alsof het uit melkwit glas bestaat.
Een ander voordeel van fotograferen met lange sluitertijden is dat je het ook op bewolkte dagen kunt doen. En het resultaat zal waarschijnlijk nog beter zijn dan in kleur. Het is zeker een manier om voordeel te halen uit het licht dat niet ideaal is voor het kleurenlandschap.
Kijk ook eens naar mijn blog over het weer: Het weer en landschapsfotografie
Tip# 9. Zoek evenwicht
Met evenwicht bedoel ik dat het beeld er in de hele compositie evenwichtig uitziet. Dit doe je door het kader te verschuiven en onderwerpen binnen het kader naast elkaar te plaatsen, zodat objecten, tinten en kleuren visueel van gelijk gewicht zijn, om te vergelijken of te contrasteren of om een interessant effect te creëren. De foto zal in evenwicht zijn wanneer de onderwerpen de aandacht van de kijker gelijkelijk opeisen
Compositorische en thematische elementen houden verband met elkaar. In het begin zul je proberen je scène te ordenen (met leidende lijnen, de gulden snede of kadrering), maar terwijl je dat doet zul je hopelijk ook de meer poëtische momenten opmerken. Dit kan het ruisen van de golven zijn of de wolken in de lucht. Bij het oefenen zal dit als een tweede natuur tot je komen.
Voor de balans in de tonen kun je je histogram gebruiken om een visuele voorstelling te krijgen van de tonale waarde van je foto. We willen een gezonde balans van licht en donker die bewust is gekozen om stemming, gevoel en emotie te creëren.
Tip# 10. Kies het beste seizoen voor zwart-wit landschapsfoto’s
Elk seizoen heeft zijn eigen voordelen, maar voor zwart-wit landschappen zijn de herfst en de winter waarschijnlijk de echte winnaars.
Deze seizoenen brengen of met meer wolken (die het licht verspreiden) en lager en stemmiger licht en geven je scène een dramatisch randje. Nevel en mist zijn waarschijnlijker in deze seizoenen en dit kan je foto naar een ander niveau tillen.
Ga ook naar mijn blog over het weer en landschapsfotografie Werken in zwart-wit kan de bruikbare uren in de dag voor landschapsfotografie verlengen omdat er meer nadruk ligt op de compositie dan op de kwaliteit van het licht. Je kunt vaak ook bij harder licht fotograferen dan met kleur.
Tip# 11. Gebruik filters voor zwart-wit landschapsfoto’s
Voor veel landschapsfotografen zijn filters (polarisator, grijsverloop, neutrale dichtheid, enz.) de volgende stap naar uitstekende foto’s in zwart-wit. Filters zijn verkrijgbaar in verschillende sterktes.
Een polarisatiefilter vermindert niet alleen de weerkaatsing op glanzende of natte oppervlakken, maar zal ook een blauwe lucht donkerder maken.
Het gebruik van een filter met gegradueerde neutrale dichtheid (helder aan de onderkant en overgaand in een donkerder tint aan de bovenkant) zal helpen om de sterke overgang van licht naar donker (dynamisch bereik) te overbruggen. Het zal u helpen om de zeer heldere lucht en de donkere voorgrond in evenwicht te brengen.
Een neutrale-dichtheidsfilter wordt gebruikt om de lengte van de belichtingen te verlengen en zo beweging en bewegingsonscherpte te benadrukken. De mate van onscherpte hangt af van de sterkte van je filter (3, 6, 10, 15… stops.) Gebruik filters op een slimme manier en bekijk mijn 3-delige blog over filters: filters-deel 1, filters-deel 2, filters-deel 3.
Tip# 12. Foto’s omzetten in zwart-wit
Zwart-wit klinkt misschien eenvoudig, maar het is meer dan alleen alle kleuren wegnemen en de foto onverzadigen. Zoals reeds uitgelegd zijn de compositie en het licht van het grootste belang. Het verwerken van zwart-wit foto’s kan ook complex zijn door onder andere het gebruik van luminantiemaskers of andere Photoshop technieken.
In de loop van de tijd zal ik misschien een blog maken over het zwart-wit conversieproces. Ik zal hier dus niet te veel in detail treden.
Zwart-wit is een kwestie van licht, of geen licht en alle tinten daartussen. De beste resultaten voor zwart-wit foto’s ontstaan bij de nabewerking. Bij het nemen of samenstellen van je foto kun je al previsualiseren in zwart-wit. Als je raw-bestanden maakt, behoud je alle kleurinformatie als dat nodig is tijdens de verwerking.
Tijdens de nabewerking maak je artistieke keuzes om andere delen donkerder of lichter te maken, zoals de beroemde Ansel Adams deed in zijn donkere kamer (dodging and burning). Je kunt spelen met meer of minder contrast waar je maar wilt, zonder te overdrijven. Ik raad je aan om zeer selectief te werk te gaan en alleen op specifieke plaatsen plaatselijk te bewerken.
Afgezien van welke software ( Adobe Lightroom of Adobe Photoshop) je verkiest om je landschapsfoto’ om te zetten in zwart-wit zal dit nieuwe vaardigheden vereisen. Het kan ook zijn dat je moet leren hoe je een plug-in zoals Silver-efex-pro.
In Photoshop zijn er veel verschillende mogelijkheden om een zwart-wit conversie te maken. Zoals gewoonlijk zijn sommige manieren beter, andere slechter. Zoals gezegd kom ik daar in een volgend blog nog op terug, maar ik raad je zeker niet aan om de modus van je foto op grijswaarden te zetten. Natuurlijk krijg je dan een zwart-wit foto, maar die zal zeker te vlak zijn en met te weinig contrast. Ook het werken met een kleurtoon-verzadigingslaagmasker en de verzadiging naar beneden draaien zal niet het beste resultaat geven. Je krijgt betere resultaten met het zwart/wit laagmasker of zelfs met het gradient map laagmasker omdat deze twee opties de mogelijkheid openlaten om met de kleurinformatie te spelen en de toonwaarden dienovereenkomstig aan te passen.
Zoals reeds gezegd, raad ik sterk aan om RAW-foto’s in kleur te nemen, omdat de kleurinformatie nodig is om in de nabewerking een mooie zwart-wit foto te maken. Als je de foto alleen in zwart-wit zou nemen, gooi je al onschatbare informatie weg.
Neem ook de tijd voor de nabewerking. Een goede zwart-wit landschapsfoto moet je niet in een paar seconden bewerken. Je zult stap voor stap, beetje bij beetje, moeten werken om een resultaat te bereiken dat je een goed gevoel geeft. Vergeet niet dat de beroemde Ansel Adams ook uren in zijn donkere kamer doorbracht met het tegenhouden en branden. En bedenk dat de zwart-wit omzetting bij wijze van spreken het eindresultaat is van het gehele proces. Allereerst moet je kleurenfoto worden geoptimaliseerd voor kleur en tinten, want die informatie zal Photoshop vertellen hoe deze kleurinformatie moet worden vertaald in zwart-wit toonwaarden. Na de zwart-wit omzetting kun je nog verbeteren met tegenhouden en branden en textuur aanbrengen om het oog van de kijker naar je focuspunt in je landschap te trekken. We zullen zwart gebruiken om de focus van de kijker te beperken tot het focuspunt en de middentoonwaarden worden gebruikt om diepte te creëren.
Als we het over bewerken hebben, komen we dicht in de buurt van het onderwerp “fine art landschapsfotografie”, waarbij de fotograaf de vrijheid neemt om te beslissen hoe hij een bestand naar zijn of haar smaak en gevoel bewerkt. Kijk eens naar mijn blog over fine art fotografie Fine art Landschapsfotografie
Er is geen goed of fout. Jij, als kunstenaar, beslist wat het resultaat moet worden. Moet het licht, rustig en delicaat zijn door het toonbereik te verkleinen, of moet het moediger, zelfverzekerder of dramatischer zijn door het toonbereik uit te buiten? Natuurlijk willen we geen technische fouten in het proces creëren door dingen te overdrijven of clipping in het histogram te creëren. Streef naar behoud van detail in het zwart en in het wit.
Zwart-witfoto’s kunnen vaak intensiever worden bewerkt dan kleurenfoto’s voordat ze nep lijken, maar het is net zo belangrijk om subtiel te zijn en niet te overdrijven met je bewerkingen.
Tip# 13. Bestudeer je locatie(s)
Landschapsfoto’s zijn, zoals eerder gezegd, sterk afhankelijk van kleuren. Dit betekent echter niet dat ze er in zwart-wit vlak of levenloos uit hoeven te zien. Zoals je weet, levert een mooi landschap niet automatisch een goede landschapsfoto op. Door de verschillende tips moet het je duidelijk zijn geworden dat zwart-witlandschappen veel inspanning vergen en dat sommige scènes of lichtomstandigheden beter zijn dan andere. Dit is waar je je artistieke oog moet gebruiken en bepalen welke scènes je geweldige zwart-witfoto’s zullen opleveren (of misschien juist niet).
Bereid je voor met het gebruik van google maps, google earth, apps zoals the Photographer’s Ephemeris of Photopills om op voorhand de stand van de zon en het licht te kennen. Zo kunt u de perfecte compositie vinden en het contrast accentueren. Als u twijfelt of het wel of niet werkt in zwart-wit, kunt u altijd doorgaan met de kleurenversie. .
Tip# 14. Experimenteer en oefen
Neem de tijd om ter plaatse te experimenteren en te oefenen voordat u uw opnamen afrondt. Speel met de instellingen van je camera, de positie en de hoogte van je camera enz. Zet je camera van liggend naar staand of andersom. Probeer te bepalen wat voor jou het beste voelt. Probeer ook verschillende diafragma’s (van f4 tot f16), sluitertijden en ISO. De ideale instelling is echter een lage ISO en een klein diafragma. Hoe lager de ISO, hoe beter. Je kunt ook proberen verschillende lenzen te gebruiken. Experimenteer met een groothoeklens en schakel vervolgens over op een telelens, zodat je de resultaten kunt vergelijken.
En natuurlijk kun je ook experimenteren met nabewerking en verschillende methoden uitproberen. Maak verschillende conversies en vergelijk de resultaten om precies dat verhaal te creëren dat je wilt.
Besluiten
Hoewel zwart-wit landschapsfotografie wellicht niet iets is wat je van de ene dag op de andere onder de knie hebt, zijn er wel dingen en tips die je kunnen helpen om je vaardigheden te ontwikkelen. Het is niet gemakkelijk, maar het kan worden geleerd door te experimenteren.
Ik hoop dat deze eenvoudige tips je naar het volgende niveau kunnen tillen.
Laat zoals altijd een reactie of vraag achter op deze blog.
Laat een reactie achter