Landschapsfotografie
Landschapsfotografie is nogal moeilijk uit te leggen. Hoe meer ik er zelf over nadenk, hoe ruimer de definitie lijkt te worden.
Een landschapsfoto kan een groothoekopname zijn van een indrukwekkend ongerept gebied, een meer, een oceaan, of een eenvoudige afbeelding van een bloem in een vijver. Als het gebied, het meer of de wintervijver iets belangrijks vertelt over de plaats, de bewoners, de omstandigheden of een bepaalde emotie bij de kijker teweegbrengt, dan werkt het.
Groot of klein, een landschap is niet zozeer het object zelf, maar het gaat om “een plaats waarin het onderwerp bestaat of ruimte waar de gevoelens of emoties ontstaan”
Het landschap kan een spectaculair uitzicht zijn of de natuur. Het kan gewoon het spel van licht en schaduw zijn, de overvloed van de velden en struiken in de zomer. Vergeet de door de wind geteisterde zandduinen niet. Deze onderwerpen kunnen zowel van dichtbij als van veraf (met een groothoek- of superteleobjectief) worden bekeken. Daarnaast kunnen landschappen ook echt, fictief, bestaand, door de mens gemaakt of zelfs abstract van aard zijn.
De landschapskunstenaar kan ervoor kiezen de werkelijkheid weer te geven of een bepaalde emotie te creëren of op te roepen die hij ervoer op het moment dat hij de sluiter losliet. Het feit dat men een landschap ziet en het plezier dat men beleeft aan het maken van het beeld is een tweevoudige bonus van de landschapsfotografie.
Om al deze redenen bestaat er geen strikte definitie van landschapsfotografie. Iedere fotograaf kan zijn eigen definitie hebben.
Reisfotografie?
Landschapsfotografie is voor mij zeker anders dan reisfotografie. Reisfotografie is, naar mijn mening, vaak meer documentair: over wat mensen op een bepaald moment op een bepaalde plaats zagen en/of meemaakten. Dat sluit niet uit dat je op reis geen mooie landschappen kunt fotograferen.
Reizigers hebben echter meestal niet altijd een bewuste keuze van het moment waarop ze een foto nemen. In veel gevallen moeten zij genoegen nemen met mindere resultaten. Wanneer de omstandigheden op dat moment minder gunstig blijken te zijn, maken velen toch de foto. Dit is vooral om een herinnering vast te leggen en waarschijnlijk niet voor een portfolio.
Photography is a way of feeling, of touching, of loving. What you have caught on film is captured forever it remembers little things, long after you have forgotten everything” – Aaron Sidkind
Er is één ding dat we in de meeste definities wel als gemene deler terugvinden. Het is dat landschapsfotografie het vastleggen op een digitale sensor is van de (natuurlijke) omgeving die op een bepaald moment vanuit een bepaald gezichtspunt te zien is. Dit voegt onmiddellijk de dimensie van tijd toe. Je kunt immers alleen waarnemen “op een bepaald moment”.
Standpunt en timing
Ansel Adams beschreef het landschap als ‘een geheel van geologische, biologische en cultuurhistorische elementen die samen een geheel vormen, in een bepaald gebied in één keer zichtbaar zijn en door de horizon worden afgesloten’. Persoonlijk denk ik dat het absoluut niet nodig is om de horizon in een landschapsfoto op te nemen. Op basis van de weers- of lichtomstandigheden zal ik ter plaatse, geval per geval, beslissen of de horizon al dan niet moet worden opgenomen. En ten tweede zal ik nadenken over de plaatsing van die horizon ergens in de foto. Zie ook mijn blog over de horizon in landschapsfoto’s
Kunstmatige landschappen?
Het landschap is niet beperkt tot de natuurlijke leefomgeving van planten en dieren. Menselijke activiteiten en de gevolgen daarvan maken uitdrukkelijk deel uit van (veel) landschappen. De meeste landschappen, overal in Europa en ook in veel andere gebieden op onze planeet, zijn tegenwoordig door de mens gemaakt of op zijn minst beïnvloed of verstoord door menselijke activiteiten. Industrie, woningen, torens, wegen, kanalen, bruggen, hoogspanningsleidingen, windmolens, landbouw hebben invloed op het uitzicht rondom.
Extra dimensie van het landschap
In de eerste plaats is een landschap een visueel concept. Maar als men zich in het landschap bevindt, gaat het naar mijn mening nog verder en met reden. Geur en geluid kunnen worden beschouwd als deel van de gewaarwording van het landschap. Daarom geloof ik dat landschappen ook een zintuiglijke notie hebben.
Het meeste daarvan gaat echter verloren in een 2-dimensionaal beeld. Een mooi landschap levert niet automatisch een mooie foto op. Er moet veel meer moeite worden gestoken in het ‘maken’ van goede landschapsfoto’s. Met behulp van hoofdlijnen, kleuren, licht, voorgrondinteresse, compositie, kadrering enz… en dan heb ik het nog niet gehad over de kunst om dingen buiten beeld te laten.
Kadrering van je beeld
Ervan uitgaande dat de fotograaf zijn camera en instellingen kent, moet hij ook nog een heleboel andere keuzes maken. Zal hij zich concentreren op een perfecte weergave van het echte landschap dat voor hem ligt? Zal hij de tijd stilzetten in een lange belichting. Of kiest hij voor een meer abstracte en minimalistische benadering en begeeft hij zich misschien op het terrein van de kunstfotografie (fine-art)?
Er moet ruimte zijn voor al deze benaderingen en er zullen altijd mensen zijn die van een van die benaderingen houden of ze haten. In de eerste plaats moet de fotograaf tevreden zijn met wat hij of zij heeft gemaakt. Wanneer hij of zij in staat is om datzelfde gevoel of diezelfde emotie over te brengen op de kijker, dan wordt hij of zij een echte fotograaf.
Ik hoop dat dit mensen niet ontmoedigt om door te gaan met het maken van landschapsfoto’s. Ik hoop ook dat sommige van mijn foto’s in mijn portfolio u kunnen inspireren.
Op een aantal van de hierboven genoemde thema’s zal ik in een volgende blog dieper ingaan.
You might also like
Laat een reactie achter